Tìm hiểu cách cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa
Tết Nguyên Đán được biết đến là ngày lễ cổ truyền lớn nhất trong năm của người Việt. Tết Nguyên Đán không chỉ là thời khắc thiêng liêng đánh dấu sự chuyển giao giữa năm mới và năm cũ mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Vậy cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa như thế nào chắc hẳn là câu hỏi mà nhiều bạn băn khoăn. Cùng gốm sứ Cương Duyên giải đáp vấn đề này trong bài viết dưới đây!
Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Đán
Tết Nguyên Đán hay còn gọi là Tết cổ truyền được biết đến là lễ hội lớn nhất trong năm của người Việt. Trải qua hàng nghìn năm chúng ta vẫn giữ được nét đẹp về truyền thông văn hóa cùng nét đẹp tín ngưỡng này. Không chỉ ở Việt Nam mà một số nước trong hệ đồng văn của Đông Á đều tổ chức đón ngày lễ này.
Tết Nguyên Đán là ngày lễ lớn nhất trong năm
Trước ngày Tết người Việt thường có phong tục cúng táo quân vào 23 tháng chạp âm lịch và cúng Tất Niên vào 29 hoặc 30 tháng chạp Âm lịch). Đây là khoảng thời gian mà cả gia đình được nghỉ ngơi, cùng nhau tiễn đưa năm cũ và chào đón năm mới. Đồng thời cũng là thời điểm mà các thành viên trong gia đình dâng mâm cơm cúng gia tiên, tiền tổ và chư vị thánh thần. Có thể thấy Tết Nguyên Đán là một trong những thời khắc quan trọng trong năm ảnh hưởng đến vận hạn của cả gia đình.
Sự khác nhau giữa Tết cổ truyền xưa và nay
Cuộc sống thời hiện đại con người với nhiều lo toan trong cuộc sống hơn. Tuy nhiên Tết cổ truyền vẫn là một ngày Tết quan trọng được nhiều người quan tâm hơn cả. Sau đây là những điểm khác nhau giữa ngày tết cổ truyền và ngày tết hiện đại cùng cách cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa đầy thú vị:
Tết xưa và tết nay có những điểm khác nhau nhất định
Tết cổ truyền thời xưa
Thời xưa Tết là thời gian nghỉ ngơi sau một năm làm việc bận rộn và vất vả. Đồng thời là thời điểm khởi đầu năm mới với nhiều hy vọng và mong chờ điều an lành đến với gia đình. Không khí Tết bắt đầu từ 23 tháng Chạp khi cả nhà cúng ông Công ông Táo lên chầu trời. Từ ngày 24 trở đi trẻ con sẽ mua pháo để đốt chơi quanh sân đình đón tết. Trong khi đó người lớn sẽ đi tạ mộ ông bà cụ kỵ, lau dọn bàn thờ, tổng vệ sinh nhà cửa,...Khoảng từ 27 đến 30 tháng Chạp các nhà sẽ mổ lợn, gói bánh chưng, bó giò, nấu kẹo lạc,...
Những gia đình quan lại và thành thị ăn tết với những cao lương mỹ vị. CÒn đa số người dân thì ăn bánh chưng, thịt lợn là những món cơ bản để cúng cấp và ăn trong ngày tết. Nhà có điều kiện thì môt một con lợn còn những nhà không có điều kiện thì chung nhau hai, ba nhà một con. Các món ăn được nấu để dâng lên cúng cỗ như chả giò, nem, canh mọc,...Trước là cúng sau là cả gia đình quần tụ cùng nhau thưởng thức.
Tết xưa có cả gia đình quây quần cùng nhau đón tết
Chiều 30 Tết mọi nhà đều treo một cây nêu ở giữa sân. Cây nêu là loại cây tre nhỏ còn bánh tẻ để nguyên ngọn cong vút như cần câu, buộc lá cờ đuôi nheo để làm tín hiệu đón “ ông bà ông vải về ăn tết” và xua đuổi ma quỷ. Khâu chuẩn bị cuối cùng là lì xì tết cho trẻ nhỏ, trước là để phát cho con cháu trong nhà sau là để mừng tuổi cho trẻ nhỏ đến nhà chơi. Bên cạnh việc cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa nếu phải đến chức tết các bậc tiền bối thì cũng chuẩn bị tiền lẻ để lì xì cho trẻ nhỏ.
Không chỉ sắm tết mà người xưa còn chuẩn bị đồ để đi biếu, đi lễ. Con cháu dù ở xa đến mấy cũng cần chuẩn bị đồ lễ tết để biếu ông bà cha mẹ tùy thuộc vào hoàn cảnh và điều kiện sống. Học trò dù đã trở thành ông cống, ông nghè đều nhớ về thăm thầy giáo cũ. Dù cho công đoạn chuẩn bị tết có nhiều vất vả nhưng ai nấy đều vui mừng háo hức.
Tết cổ truyền ngày nay
Dù cho tết cổ truyền vẫn là một ngày lễ trọng đại trong năm nhưng so với tết cổ truyền xưa thì tết cổ truyền nay có những điểm khác biệt nhất định. Với nhịp sống hối hả thì tết nay những thủ tục truyền thống được bỏ đi khá nhiều để thuận tiện và phù hợp hơn với thời gian. Ngày nay các gia đình đơn lẻ, nhưng gia đình xa quê lập nghiệp rất phổ biến nên không khí quây quần ngày tết gần như đã không còn.
Tết nay không còn không khí ấm cũng như tết xưa
Việc chuẩn bị tết cũng không còn vất vả, cầu kỳ như trước nữa. Các mặt hàng như bánh trái, hoa quả, đồ uống,...đều có sẵn chỉ cần ra chợ hoặc với một click chuột là bạn có thể sắm đủ. Nhiều gia đình hiện đại lại có xu hướng chọn thời gian tết để đi du lịch tận hưởng kỳ nghỉ. Tuy nhiên người Việt vẫn giữ gìn và duy trì nét đẹp văn hóa, truyền thống như: tảo mộ, trang trí nhà cửa, xin lộc, mừng tuổi,....
Cách cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa
Ngày mùng 1,2,3 là ba ngày tết quan trọng nhất trong năm. Cùng tìm hiểu cách cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa:
Cúng ngày mùng 1 tết
Ngày mùng 1 tết là ngày khởi đầu nên các gia đình thường tổ chức lễ cúng để cầu may mắn và thành công. Lễ cúng ngày mùng 1 còn thể hiện mong muốn cho con người sáng suốt, trong sạch, đẩy lùi những thứ xấu xa. Việc cúng lễ vào ngày mùng 1 đầu năm mang ý nghĩa và ảnh hưởng cho cả năm sau đó nên nó càng trở lên quan trọng hơn.
Cúng ngày mùng 1 tết mang ý nghĩa và ảnh hưởng cho cả năm
Chuẩn bị lễ vật
Ngày mùng 1 mang ý nghĩa tốt lành nên khi cũng người Việt không cầu kỳ mà đơn giản với những đồ lễ đơn giản như:
- Mâm ngũ quả
- Trầu cau và rượu
- Đèn, nên
- Lễ ngọt gồm bánh, kẹo
- Cỗ mặn gồm: Xôi, gà, bánh chưng, canh,...
Văn khấn thần linh trong nhà
Trước tiên bạn cần tiến hàng cúng thần linh trong nhà. Văn khấn thần linh cụ thể như sau:
Kính lạy : Chư vị Tôn Thần cùng Hoàng Thiên Hậu Thổ.
Hôm nay tức ngày mùng 1 tháng Giêng, nhằm vào ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân , để giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan và đón mừng Nguyên Đán xuân thiên. Để giải trừu mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Cũng là nơi nơi lễ tiết , chốn chốn tường trình.
Tín chủ con tên gọi là: ………………………………Tuổi:………….
Đang ngụ tại …………………………………………………………………
Vào tiết Minh Niên có sắm sửa hương hoa cùng cơm canh lễ vật bày ra trước án dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần. Thiết nghĩ Tôn Thần hào khí sáng loà và ân đức rộng lớn.
Trên ngôi cao vạn trượng đầy uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, Tôn Đức càng thông. Cúi xin chư vị thánh thần giáng lâm trước án để chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho gia chủ chúng con mọi người hoan hỷ vinh xương và con cháu cát tường khang kiện. Cũng mong ơn Đương Cảnh Thành Hoàng và đội đức Tôn Thần Bản xứ.
Hộ trì tín chủ, gia lộc gia ân, cứu khổ trừ tai ương. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, mọi sự như ý.
Cúi xin chứng giám dãi tấm lòng thành.
Phục duy cẩn cáo!
Văn khấn tổ tiên
Cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa không thể thiếu văn khấn tổ tiên. Sau khi hoàn thành việc khấn thần linh bạn tiếp tục tiến hành khấn tổ tiên trong ngày mùng 1 tết như sau:
Nam mô A-di-đà Phật
Nam mô A-di-đà Phật
Nam mô A-di-đà Phật
Con quỳ lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật và chư Phật mười Phương.
Con kính lạy Di Lặc Tôn Phật Đức Đương Lai Hạ Sanh
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, đường thượng tiên linh, bá thúc huynh đệ và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Hôm nay tức ngày mùng 1 tháng Giêng năm…………………….
Gia đình chúng con gồm: ………………………………………..
Ngụ tại: ………………………………………………………..
Nay tuân theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, mùng 1 đầu xuân, đón mừng năm mới.
Con cháu chúng con tưởng niệm ân đức tổ tiên như trời cao biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo đáp đủ ba xuân. Gia chủ chúng con và toàn thể con cháu trong nhà đã sửa sang lễ vật, oản quả hương hoa kính dâng trước án.
Kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, cô dì tỷ muội, bá thúc đệ huynh, nam nữ tử tôn nội ngoại. Cúi xin bề trên thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu. Cầu cho năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, tám tiết có điềm lành tiếp ứng, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại.
Tín chủ chúng con xin kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ, vong linh ở trong đất này cùng về hâm hưởng, phù hộ cho chúng con được vạn sự cát tường, bách sự như ý.
Chúng con lễ mọn tâm thành, trước kính lễ, cúi xin chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật
Nam mô A-di-đà Phật
Nam mô A-di-đà Phật
Cúng ngày mùng 2
Ngày mùng 2 thì lễ vật và văn khấn tương tự với ngày mùng 1. Gia chủ lưu ý để cúng và soạn sửa lễ vật phù hợp. Bên cạnh đó theo quan niệm thì ngày mùng 2 là ngày tết mẹ là ngày bạn nhớ đến công ơn dưỡng dục và sinh thành của mẹ.
Cúng tổ tiên thể hiện tấm lòng và nguyện vọng của con cháu
Cúng ngày mùng 3
Cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa. Sau khi mời tổ tiên về dự 3 ngày tết cùng với con cháu từ ngày 30 tết thì đến ngày mùng 3 là ngày hóa vàng hay còn gọi là ngày “ Rước ông bà”.
Lễ vật cúng ngày mùng 3 tết
Để chuẩn bị cúng lễ ngày tết gia chủ cần chuẩn bị những lễ vật như sau:
- Mâm ngũ quả
- Cỗ ngọt gồm bánh kẹo, rượt
- Cỗ mặn: Xôi, canh, gà, nem, ....
Văn khấn ngày mùng 3 tết
Con kính lạy:
– Hoàng thiên Hậu thổ cùng Chư vị Tôn thần
– Ngài Đương niên hành khiển, các ngài Thổ địa, Táo quân, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Long mạch Tôn thần.
– Các cụ Tổ khảo cùng các cụ Tổ tỷ và nội ngoại tiên linh.
Hôm nay tức ngày mùng 3 tháng Giêng năm …………………
Gia chủ chúng con là: ……………………………Tuổi………………
Cư ngụ tại ……………………………………………….
Chúng con thành tâm sửa biện phù tửu lễ nghi, hương hoa phẩm vật, cúng bày trước án.
Kính cẩn trình thưa: Nguyên đán đã qua, Tiệc xuân đã mãn, nay xin lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh, thiêu hóa kim ngân,. Kính xin lưu ân, lưu phúc, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ mọn tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
Tham khảo thêm:
Lời kết
Bài viết trên đây đã giúp các bạn Tìm hiểu cách cúng các ngày mùng 1,2,3 Tết theo tục lệ xưa. Có thể thấy ngày tết là một ngày lễ vô cùng quan trọng trong năm đối với người Việt. Hy vọng rằng những nét đẹp văn hóa truyền thống tốt đẹp sẽ được lưu truyền tới mọi thế hệ mai sau. Nếu còn thắc mắc về cách cúng tết hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo địa chỉ sau:
CƠ SỞ SẢN XUẤT GỐM SỨ CƯƠNG DUYÊN
- Showroom: K28-29-30, KCN Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội
- Xưởng chế tác: Lô A51, KCN Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội
- Cửa hàng 1: Số 16, Xóm 5, Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội
- Cửa hàng 2: Số 47C, Chợ gốm Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội
- Hotline: 0914.271.092
- Gmail: cuongduyen.vn@gmail.com
